Εκατόν είκοσι χρόνια πέρασαν από τη γέννηση και τριάντα από το θάνατο ενός μεγάλου ζωγράφου, γλύπτη και συγγραφέα ιταλικής καταγωγής, του Τζόρτζιο ντε Κίρικο, που γεννήθηκε στο Βόλο το 1888 και κατάφερε να διεκδικήσει μία πολύ σημαντική θέση ανάμεσα στους κυριότερους εκφραστές της τέχνης του 20ου αιώνα.
Ο Βόλος, αλλά και γενικότερα ο ελληνικός πολιτισμός, αποτελούσε πηγή έμπνευσης και δημιουργίας και όπως έγραψε και ο ίδιος σε ένα αυτοβιογραφικό του κείμενο «…Πέρασα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου στη γη του Κλασικισμού, έπαιξα στις ακτές που είδαν την Αργώ να ξεκινάει το ταξίδι της, στους πρόποδες του βουνού που ήταν μάρτυρας στη γέννηση του γοργοπόδαρου Αχιλλέα και στις σοφές νουθεσίες του δασκάλου Κένταυρου.
Πρώτος δάσκαλος του Ντε Κίρικο που κατάφερε να τον μυήσει στα μυστικά της ζωγραφικής τέχνης ήταν ο ζωγράφος Μαυρούδης από την Τεργέστη. Το 1903-1905 φοίτησε στην ανώτατη σχολή καλών τεχνών με δασκάλους τον Γεώργιο Ροΐλο, τον Κωνσταντίνο Βολονάκη και τον Γεώργιο Ιακωβίδη, όπου πραγματοποίησε και τα πρώτα βασικά ζωγραφικά του βήματα. Ο θάνατος του πατέρα του αποτέλεσε την αφορμή να εγκαταλείψει την Ελλάδα και το 1906 να ξεκινήσει τις σπουδές του στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Μόναχο, χωρίς ωστόσο να τις ολοκληρώσει. Καταλυτικές χρονολογίες της ζωής του ήταν το 1900-1919 όπου ο ίδιος άρχισε να γίνεται διάσημος με τα πρωτότυπα έργα του, που εξέφραζαν έναν κόσμο αινιγματικό και μυστηριακό, ασύλληπτο για τις αισθήσεις μας και την τότε πραγματικότητα.
Το 1911 θα ταξιδέψει στο Παρίσι όπου εκεί θα γνωρίσει τον Πικάσο, ο οποίος γοητευμένος από τη δουλειά και τα έργα του, θα τον γνωρίσει στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Γαλλικής πρωτεύουσας. Το 1919 αντικείμενο στις εικονογραφίες του θα αποτελέσει ο κλασικισμός (επηρεασμένος από τους ζωγράφους της αναγέννησης) που θα τον οδηγήσει να εγκαταλείψει σταδιακά τη μεταφυσική τέχνη.
Η μεγαλύτερη συμβολή του ωστόσο στον καλλιτεχνικό χώρο είναι το γεγονός ότι ο ίδιος υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος και εκφραστής της μεταφυσικής ζωγραφικής, που κατάφερε να επηρεάσει άμεσα και το σουρεαλιστικό κίνημα. Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της τέχνης, η οποία άνθισε στην Ιταλία το 1911-1920, ήταν η αινιγματική εικονογραφία, που αντιπροσώπευε το εσωτερικό του ανθρώπινου νου και των ονείρων. Η τέχνη μετουσιώνονταν σε μία μεταφυσική δραστηριότητα, όπου ο χώρος και ο χρόνος λειτουργούσαν συμβολικά. Κύρια θέματα των συνθέσεών του αποτελούσαν τα «ανδρίκειλα», τα οποία ήταν ανθρωπόμορφα όντα όπου απουσιάζονταν τα χαρακτηριστικά του προσώπου και τα χέρια και λειτουργούσαν έτσι ως μορφολογικά υποκατάστατα των ανθρώπινων μορφών, καθώς και τα καθημερινά αντικείμενα, τα οποία αποκομμένα από τον παραδοσιακό τους χώρο και την καθημερινή τους χρήση, λειτουργούσαν συμβολικά μέσα σε μία φανταστική – ιδεατή διάσταση που χάνονταν στον χρόνο.
Με αυτόν τον τρόπο οι μορφές και τα αντικείμενα έχαναν την στατική τους ισορροπία και την αρχική τους υπόσταση και υπόκεινταν σε αλλαγές και καινοτομίες, αντιπροσωπεύοντας ένα νέο κοσμολογικό σύστημα όπου κυριαρχούσε το συμβολικό και το μεταφυσικό στοιχείο.
Ο Τζόρτζιο Ντε Κίρικο πίστευε ότι η τέχνη έπρεπε να είναι μία διαρκής αναζήτηση και μία προσωπική διαδρομή. Με το έργο του κατάφερε να αγγίξει μια άλλη ιδεατή πραγματικότητα, όπου οραματικά και ποιητικά στοιχεία κατείχαν την πρώτη θέση στις αινιγματικές του συνθέσεις. Περνώντας στον κλασικισμό πάντρεψε στα έργα του το μύθο με τη σύγχρονη εποχή, εμπλέκοντας την παράδοση και την ιστορία σε μία σχέση που διέπονταν πάντα από αυτό το μυστηριακό στοιχείο, αυτή την καινοτομία και ανατροπή.
Μέσα από την τέχνη του κατάφερε να απαγκιστρωθεί από την καθημε-ρινότητά του και να εκφράσει την ελευθερία και τη δημιουργική του δράση, υλοποιώντας τις ιδεολογικές του ανησυχίες και εξυψώνοντας την φαντασία του σε έναν κόσμο όπου η έμπνευση και η καλλιτεχνική του δημιουργία διέπονταν από τον πόθο για αλλαγή και καινοτομία.
Το μουσείο Μπενάκη θα πραγματοποιήσει γύρω στο 2010 έκθεση όπου θα τιμήσει τα 120 χρόνια από τη γέννηση του καλλιτέχνη παρουσιάζοντας 100 έργα ζωγραφικής, σχεδίων και γλυπτών, περιεχόμενα από το ίδρυμα Τζόρτζιο Ντε Κίρικο στη Ρώμη, τα οποία αφορούν τις πραγματικές γυναίκες και ιδεατές μούσες που συντρόφευαν τον καλλιτέχνη στην προσωπική του διαδρομή. Η έκθεση θα αποτελεί ένα ταξίδι σε ένα μεταφυσικό – συμβολικό κόσμο, όπου το όνειρο ακροβατεί με την πραγματικότητα και το αληθινό παίζει με το ιδεατό, σε μία διάσταση όπου ο χώρος και ο χρόνος υπόκεινται σε πλήρη μεταβολή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου